Ua mae’a ona totō le niu ma ua mua’i veloilagī le tao a le toa, auā le fa’amua ma le fa’asani i le Atua ma lona agalelei. Ma utūialā i le sasaga le ūtugāvai a tausala; se taimi fa’atofolia lenei aofia i sua o le vaimalie, auā manū fa’aifo mai le Tapa’ausili.
Ae tau ina ou fa’apoi i pa’ia o le asō, ne’i le afea i se leo ona avea lea ma pati e sala.
Sūsū lau Susuga i le Ta’ita’i o le Sauniga lau Susuga Paseto Eteuati, Sui o ā tatou Paaga mai Fafo, Fa’auluuluga o Matagaluega a le Malo, Fa’alapotopotoga Tuma’oti, Faatonu o Aoga a Ekalesia, Faauluuluga o Matagaluega o le Vaega o A’oa’oga, Susuga i Alii ma Tama’itai Ulua’oga ma Aoga Faaauau, ma le pa’ia maualuga o Samoa potopoto ua tatou fa’atasi i lenei taeao.
Ua fa’amālō le soifua maua ma le lagi e mamā.
Fa’afetai ona o lenei avanoa matagofie ua tatou feiloai manuia i le alofa o le Atua. Fa’afoi lā le viiga ia te ia.
E ia te au le mitamitaga tele i lenei taeao, ua tatou auai faatasi e molimauina le faalauiloa aloa’ia ose tasi o matāti’a a le Vaega o Aoaoga e pei ona iai lana Fuafuaga Alualu Mamao mai le 2019-2024.
O le faailo foi lea ole lagolagosua ale Malo i Sini Autū mo le isi lima tausaga faatasi ai ma le Vaaiga Taula’i ia a’oa’oina ma iai sao o tagata Samoa uma, i atina’e.
Ole lagolago foi lea ale Malo ia maua aoaoga tulaga aupito lelei ma le talafeagai mo ona tagatanu’u, e aofia ai ma avanoa tutusa, e tauala mai i galuega a poutū a le Vaega o Aoaoga – le Matagaluega o Aoga, Taaloga ma Aganuu (MESC), Iunivesite Aoao o Samoa (NUS) ma le Pulega o Faailoga ma Tusi Pasi Taualoa a Samoa (SQA).
O lenei Fuafuaga fou e feso’ota’i ma fuafuaga faa-le-malo, faa-itulagi faapea faa-va-o-malo, ma olo’o atagia ai foi finagalo o Pa’aga a le Vaega o Aoaoga. Ma na faufau mai i ‘ai ole Fuafuaga Muamua ma lesona na maua mai lu’itau, ma faalētonu na feagai ai.
E 5 Sini Autū ma Taunuuga Moomia, ma olo’o faatāua ai vaega nei: ‘ānoa, avanoa tutusa ma le talafeagai o aoaoga.
- O le Sini 1 ma le 2 olo’o agai ile ‘ānoa (quality) o aoaoga, mai Aoga Amata e oo atu i Aoga Faaauau (access), e aofia ai ma aoga sau’o’o (Inclusive Education)
- O le Sini 3 olo’o agai tonu ile sologa lelei o aoaoga, faalauteleina o le iloa, tomai ma agava’a seia oo atu i le maua o galuega (relevance)
- Sini 4 ma le 5 olo’o agai ile tapenaina ole siosiomaga mo aoaoga ‘ānoa e ala lea ile faaleleia o fuafuaga, taitaiga ma le faafoega o alagā’oa.
Ole ausia o nei Sini e moomia le iai o faiga pito sili ona lelei mo aoaoga, ina ia tatou sapi ai i Taunuuga Moomia, e pei ole:
- Siitia le taunuuga o a’oa’oga i Vasega uma
- Siitia le numera o tamaiti a’oa’oina ma, ma’e’a a’oa’oga i Vasega uma
- Siitia le fa’afaigaluegaina o tamaiti faa’u’u
- Tele faaiuga e faavae mai faamaumauga, iloiloga ma faiga faavae
- Lelei le faafoega o galuega ma le galulue faatasi o le Vaega o Aoaoga
I le galulue ai lā mo nei Taunuuga Moomia, e lima Vaega ua ave iai le faamuamua:
- Aoaoga sau’o’o (Inclusive Education)
- Aoaoga amata (Early Childhood Education)
- Aoaoga faa-matātā-eseese (TVET)
- Faamatalaga ma Fesootaiga Faatekonolosi (ICT)
- Aoaoina ole aufaigaluega e aofia ai faiaoga
E tolu ituaiga iloiloga e faia i lenei Fuafuaga: Faa-le-tausaga, Ogatotonu ma le Faaiuga; e mata’itūina ai le faatinoga o galuega, faamautinoaina lona talafeagai ma suiga ma manaoga ole atunu’u, faapea le sologa lelei o galuega. Ua tapena foi faiga e tulimata’i ai le ‘ausia o faailoilo o galuega ma matati’a e tatau ona ausia i totonu o taimi ua faatulagaina.
Ia, ua tatou iloa uma lava lenei vaitaimi ma suiga e tele ua iai nei, ma ua matua’i moomia ai le aoaoina lelei o tagata faigaluega auā so latou sao i le atina’eina o le tatou Malo. O le tala moni, o aoaoga o le kī lea e ala mai ai manuia tau-tamaoaiga, ma le maua o se Samoa aoaoina mo nei ma ā taeao.
Ma ou te talitonu o galuega oloo i lenei Fuafuaga ole’a tapenaina a tatou fanau e fa’aaogā tatau tekonolosi ia latou aoaoga, auā o iina tonu lea ua agai iai le lalolagi. Ole’a mafai ai foi ona tatou maua aoaoga ‘ānoa ma le talafeagai e faa-aupegaina ai le fanau ina maua ni a latou galuega.
Ia, e lē faigofie ona ‘ausia nei tulaga, ae faamoemoe tele ile galulue so’oso’otau’au a poutū a le tatou Vaega o Aoaoga ma tatou Aoga Faata’ita’i, Aoga Tulaga Lua, Aoga Maualuluga ma Aoga Faaauau. E le nātia le tele ole sao o ā tatou Paaga i Komiti o Aoga, Komiti Galulue ma Komiti Faufautua. Faafetai tele mo lā outou lagolagosua ile tatou galuega. Ma ole manatu maualuga foi lea, ina ia fa’aauau ai pea le lelei ole faataunuuina o ā tatou galuega.
O se avanoa matagofie foi lenei e momoli atu ai le agaga o le fa’afetai ma le fa’amalo ia i latou uma na velo ‘aso ile tapenaina o lenei Fuafuaga. Mai lava ile Komiti Faufautua, Komiti Galulue, Pulega, Faufautua Faapitoa, aufaigaluega aemaise o Paaga uma a le Vaega o Aoaoga. Faafetai foi mo galuega uma olo’o outou gapatia ai. Malo le fai o le faiva, malo le tautua.
Ia faamanuia tele le Atua i lō outou soifua auauna mo le atina’eina o a’oa’oga mo se lumanai manuia o fanau mo ā taeao. O outou māmā na. Faafetai ma ia manuia.