MANA’OMIA NI FOMA’I MANU
Tusia: Asenati Taugasolo Semu
O le vaaia lelei o le ola o meaola ma manu, o le faataua lea a le Faalapotopotoga e gafa ma le vaaia ma le tausia o meaola, le APS.
O le tulaga foi lea ua manaomia ai ni fanau a Samoa e faau’u o ni foma’i manu mo le faaauauina o lenei tautua taua, e pei ona saunoa ai Tuu Fua Hazelman, o se sui o le Fono Faatonu a le APS i se faatalanoaga ma le Savali i le vaiaso ua mavae.
Na mafua le saunoaga a Tuu ona o le foa’i na tauaaoina e le Malo o Niu Sila mo le faalapotopotoga o le APS, e aofia ai masini faapitoa e fua ai le tātā o le fatu, sue ai le toto ma fai ai IV.
O lea foai taua na faafetaia e le APS, e pei ona saunoa Tuu.
“E fiafia le APS e faailoa lenei foai ma faafetaia le malo o Niu Sila lea ua aumai ai nei masini faafoma’i mo togafitiga o meaola,” na saunoa ai Tuu.
“O se fiafiaga i le APS, ona ua i ai masini e fua ai po o tātā lelei le fatu. E fua ai le pulse po o circulate (gasolo lelei) le toto.
“O mea uma ia na fai ai tatou siaki faafomai lea ua mafai ona fai e masini ia mo siaki faafomai mo meaola. Ua leva na manaomia nei mea ma ua step up (alualu i luma) ai foi galuega a fomai manu.”
Ae na talosagaina ai e Tuu le tatau ona i ai ni foma’i manu Samoa lava ia, e faaauauina nei galuega.
O le taimi nei, na saunoa Tuu, o lo o i ai fomai manu mai Peretania e toalua o lo o latou galulue, ma ua uma o laua taimi ae o lo o nonofo lava ona o le faama’i o le KOVITI 19, lea ua loka ai femalagaiga, ua le mafai ai ona foi nei tamaitai i lo laua atunuu.
“E leai se fomai manu a Samoa, ae laki matou o nai fomai ia mai fafo, nai teine ia mai Peretania, ua tatau na toe foi, ae faafetai i le koviti ua tuai ai ona toe foi.
“O mea ia e ta’u o professional doctors in animal science, o le matuai lelei lava o nei fomai manu.”
Na saunoa Tuu, afai e foi nei tamaitai, o le a leai foi se foma’i manu Samoa lava ia mo le faia o lenei galuega fesoasoani mo tatou meaola.
O lo o i ai fomai lagolago se toalua o Samoa uma, o lo o galulue ma maua aoaoga mai nei fomai faapitoa, ma le faamoemoega a toe foi, a o lea ua maua ai se laua tomai.
“A o lenei aso ua patipatia fiafia e le APS aemaise le fono faatonu, ua matou fiafia ma faafetai atu i le malo Niu Sila ma le Hai Komesina o Niu Sila, mo lenei fesoasoani tele ua maua, ua fiafia fomai manu ua faafaigofie le latou galuega.”
O masini na foai e Niu Sila mo le APS na saunoa Tuu e mafai ona sue ai le toto pe maualalo ma mafai ona tautau IV, ma fua ai le tātā o le fatu.
“O tatou e mafaufau e ave uma mea i tagata, ae i fomai manu, e matua taua le vaaiga o meaola.
“E tatalo atu i fanau aoga, omai e fomai manu. O se galuega taua ma e manaomia ni tatou fomai manu. O se course faigata o le animal science, ae taumafai lava e tauanau a tatou fanau, ona e moomia ni tatou fomai manu Samoa.”
Na saunoa Tuu e i ai le tatou fomai manu, o le Samoa ae ua toe malaga atu i Ausetalia e faaauau aoaoga, ma atonu e toe foi mai e tautua mo le APS.