212,000 SAMOA UA FAITAUINA
Tusia: Taunuuga Toatasi
E ui e le’i mae’a le tusigaigoa a le atunuu o lo’o fa’agasolo nei, peita’i ua fa’amauina e le Ofisa o Fuainumera Fa’amauina, e 16,021 le aofa’i o tagatanu’u Samoa ua fa’aopoopoina mai le aofa’i sa fa’amauina i le tusigaigoa i le 2016.
Mo le silafia, e 195,979 tagatanu’u Samoa sa fa’amauina mai i le tusigaigoa i le tausaga e 2016, peita’i e ui e le’i mae’a atoatoa le galuega o lo’o fa’agasolo i le taimi nei, ae ua fa’amauina e le Ofisa o Fuainumera Fa’amauina e 212,000 le aofa’i o tagata ua mae’a tusia o latou suafa i le tusigaigoa o lo’o fa’agasolo nei.
Na i ai le manatu maualuga o le Ofisa o Fuainumera Fa’amauina, e tatau ona ausia le 202,000 o tagatanu’u Samoa i le tusigaigoa o loma nei, peita’i o lea ua fa’amauina le si’itia maualuga o le faitau aofa’i o i latou ua tusia suafa mai le numera sa mafaufauina e le Ofisa.
O le tasi lea o itu lelei o le fa’amatu’u atu o le meaalofa tupe a le Malo, mo le ta’i $50 a le tagata i lana fa’amāma avega mai le Koviti – 19, e fa’atosina ai tagata ina ia aga’i uma ane, e tusia o latou suafa ma fa’amaumauga sa’o auā fa’amaumauga moni ma le atoatoa a le Malo, e fuafua i ai atina’e mo le atunuu lautele mo nei ma le lumana’i.
O le Aso 24 Oketopa e mae’a ai lenei fa’amoemoe e pei ona fuafuaina, peita’i o le toe talosaga ai o se isi vaegātupe mai le Malo e fa’amae’a ai lenei galuega, ua o gatasi lea fuafuaga ma le tau fa’amae’a lelei o le fa’amauina o suafa uma o tagatanu’u Samoa, o lo’o aumau i totonu o le atunuu.
I le mae’a ai o le feiloa’iga a le Komiti Fa’atonu o lo’o feagai ma lenei fa’amoemoe, ua talia ai le toe fa’aauau i le vaiaso lenei sei’a mae’a lelei, sa’o ma atoatoa fa’amaumauga ua tusia, auā le faitau aofa’i o le atunuu atoa.
Fa’ailoa e Taiaopo o le Ofisa Sili Lagolago o le Ofisa o Fuainumera Fa’amauina, o le 95% o Samoa ua mae’a fa’amauiona i le galuega a le Ofisa.
O le toe fa’aopoopo ai o le isi vaiaso, o le agaga atoa ia mautinoa le moni ma sa’o lelei le faitau aofa’i o tagata o lo’o i Samoa nei, aemaise ai o le mafai ona fa’amauina le isi 5% o le atunuu, e le’i mafai ona o’o i ai le auaunaga a le Ofisa.
Saunoa Taiaopo e fa’apea;
O le faitau aofa’i o auaiga e 19,800, ma o le numera fo’i lea o lo’o fa’asolo i ai le Ofisa mo le tu’uina atu o lea fesoasoani.
O le aofa’i o tagata ua mae’a ona lisiina i le galuega a le Ofisa, e 212,000, peita’i, ua fa’ailoa e Taiaopo, e toe faia le faitauga aloaia mulimuli pe a mae’a lelei le galuega o lo’o fa’agasolo nei, ona mautinoa ai lea o le aofa’i atoa o tagata o lo’o i Samoa nei.
O le fa’afitauli tele sa feagai ma le Aufaigaluega na le mafai ai ona maua uma tagata i o latou aiga, ona o fanau sa aga’i i aoga, nisi i galuega a’o nisi fo’i i tuatuagia fa’aleaiga.
“O nisi o aiga e o’o atu le aufaigaluega o lo’o loka le pa, ae o lo’o malaga i Salafai i maliu o aiga. O nisi e taunu’u atu, e na’o taimaiti o lo’o i ai, ae leai ni tagata mātutua.”
“O aiga na lea ua toe aga’i i ai le aufaigaluega, ae afai e lē maua, o lona uiga o i latou uma na e tatau ona aga’i ane i nofoaga ua saunia e le Ofisa e fa’atino ai lou ID ma tu’uina atu ai lau $50 tala.”
O Vaisala, Savai’i o lo’o fa’atino ai le galuega a le aufaigaluega mo i latou e le’i maua i o latou aiga, e aga’i ane i ai.
A mae’a lea galuega ona ta’amilo ane lea o le isi vaega o le aufaigaluega i Saleaula, a’o le isi vaega i Satuiatua.
O lu’itau o le galuega e pei ona fa’ailoa e Taiaopo, o le tulaga i le nofoaga e aga’i ai le aufaigaluega.
“O le aufaigaluega o lo’o galulue i Upolu e potopoto tasi lava i la matou Ofisa Autu i le Fale o le Malo, FMFM II ‘Ele’ele Fou, ona usu fa’atasi ai lea.
“O aso uma e usu ai le aufaigaluega i le nofoaga lenei, e taunu’u atu i nu’u i tua, ua afa le aso. O nisi o lu’itau o le lē maua uma atu o tagata o se aiga, ona o lo’o agai i Apia mo nisi o tuatuagia fa’aleaiga.”
E iva vaiaso sa fa’agasolo ai le galuega, a’o le vaiaso lenei, e atoa i ai le 10 vaiaso, talu ona fa’agasolo.
O le galuega fo’i o lo’o fa’atino, o tapenapenaga fo’i lea mo le tusigaigoa tele a le atunu’u e ia Novema o le tausaga fou 2021, o le fa’aopoopo lea a Taiaopo.
O le Potu Fono a le Maota o le TATTE ma le Maota o Tupulaga lea ua i ai le fa’amoemoe e fa’ataunu’u ai lea galuega mai le 9am i le taeao aga’i le 4:30pm i le afiafi, mo i latou uma e le’i mafai tusia o latou igoa ma tu’uina atu a latou seleni i le fa’amāma avega a le tatou Malo.