Share this:

(Aso Tofi, 25 Me 2023)

Lau Susuga i le Taitai o le Sauniga, Rev. Metotisi Leiataua

Afifio Minisita o le Kapeneta

Fa’auluuluga o Matagaluega ma Fa’alapotopotoga

Afioga le Taitaifono Komiti Fa’afoe ma le Komiti

Le mamalu o le au valaaulia ma le aofia ua potopoto

E muamua pea ona viia ma fa’afetaia le alofa matalasi o lo tatou Atua mo i tatou, ua mafai ai ona tatou fesilafa’i ma potopoto i lagi mãtãfi i lenei taeao fou, e molimauina le tatala aloa’ia o le Ofisa Fou mo le Fa’alapotopotoga o Fale o Samoa.

O le Fa’alapotopotoga o Fale sa fa’atuina i le mae’a ai o afã tetele o Ofa ma Valelia i le 1990, mo le ofoina atu o fesoasoani e ala i nonogatupe e mãmã tului, mo le fa’aleleia o Maota ma Laoa fa’apea le fa’atauina o fanua umia saoloto, mo le mamalu o le atunu’u o loo tau atia’e tamaoaiga.

O le tausaga 2013, sa tu’uina aloa’ia mai ai e le Kapeneta i lenã vaitau, le puleaina o Fale Nofo a le Malo, sa i lalo o le va’aiga a le Matagaluega o Fela’ua’iga ma Galuega Tetele a le Malo, i lalo o le Pulega a le Fa’alapotopotoga o Fale, e galuea’ina fa’apisinisi. O se lu’itau tele lea sa feagai ma le Fa’alapotopotoga, ona e lë gata ina mana’omia foi le fa’aopoopo o le aufaigaluega galulue, aemaise o le tulaga mo’omia o se fale telë atu e fa’atinoina ai lana auaunaga, ona ua i ai le fa’aopoopoga o ana nafa tausi ma tiute tauave.

O le tausaga 2016 sa amata lisi ai le Fa’alapotopotoga i luga o le fale o Bill ma Meilin Choi, ma amata mai ai loa sa’iliga a le Fa’alapotopotoga mo se fanua e fausia ai se Ofisa fou ma telë atu mo le Fa’alapotopotoga.

O le tausaga 2021, na fa’asalalau ai le fa’atauina o le fanua, ma le fale lenei o le Tuimaselina Holdings. Sa vave ona fa’atalanoa e le Fa’alapotopotoga tamali’i e ona lenei fanua, ma fa’atino ai loa le maliega mo le fa’atauina o lenei fanua ma le fale. Sa tu’uina atu le talosaga a le Fa’alapotopotoga i le Kapeneta mo se fa’atagana, ma sa i ai le agaga fiafia ma le fa’afetai ina ua talia e le Kapeneta le fa’atauina o lenei nofoaga, e fa’alautele i ai le fa’atinoina o le auaunaga a le Fa’alapotopotoga i le tau aofa’i e $2.6 miliona tala.

Ma o lenei taeao, e saga fiafia ai pea le agaga, e sufi le alofa o le Atua, auã ua tatou molimauina le tatala aloaia o lenei nofoaga fou mo le Ofisa Fou o le Fa’alapotopotoga, ina ua mae’a ona fa’atino galuega fa’aleleia mo le fa’aliliuina i tulaga uma mo’omia mo Ofisa.

O le tau fuafuaina mo lenei poloketi e $2.2 miliona tala, e aofia ai galuega o suesuega fa’ainisinia mo le iloiloina o le malosi o le fale, tusiaina o le ata, fausiaina o potu mo Ofisa, galuega o le eletise, ea malulu, ma nisi vaega mo’omia. O lenei galuega e le’i fa’amatu’uina atu e fa’atinoina e se Konekarate se toatasi. Sa vaevaeina i vaega eseese (phases), ma sa fa’atino ai Tauofoga i Konokarate mo le fa’atinoina o ia vaega. E 12 Konokarate eseese sa feagai ma le fa’atinoina o lenei galuega. O le fa’atauina o mea faufale (materials) sa gafa lava lea ma le Fa’alapotopotoga.

Ma o le tala fiafia, e mae’a ane le galuega, e na o le $1.5 miliona tala o le tupe sa mafai ona fa’aaluina, ma ua mafai ona fa’asaoina mai ai se vaega tupe tele, e ova atu ma le afa miliona, e fua i le tau fuafuaina e $2.2 miliona tala. E ui lava la e le’i mulimulitai’a e le Fa’alapotopotoga faiga fa’avae ma auala a le Malo mo le fa’atinoga o fa’atauga (poo le procurement process masani) mo galuega tetele fa’apenei, ae avatu le fa’amalo i le Komiti Fa’atonu ma le Pulega i le sogasogã ia tino mai lenei galuega. O le tau aofa’i o le fanua ma le fale, ua mae’a ona toe fa’afou mo le Ofisa Fou lenei o le Fa’alapotopotoga e $4.1 miliona tala.

Sa fa’atupeina lava lenei Galuega e le Fa’alapotopotoga i ana tupe fa’asili, fa’apea le fesoasoani mai o ana paaga. E avea ai lenei avanoa e fa’afetaia atu ai, i le lagolago a le UTOS, NPF, fa’apea le SCB mo le fesoasoani e fa’amatu’uina mai mo le Fa’alapotopotoga i so’o se taimi e manaomia ai. E le fa’agaloina foi pa’aga uma (clients) a le Fa’alapotopotoga mo le tou sao tãua mo le Fa’alapotopotoga ma lona atina’e.

O itu lelei ma tãua i lenei Poloketi, ua tele atu ma ua mafai ai ona tu’ufa’atasi i ai le aufaigaluega, ma auaunaga uma a le Fa’alapotopotoga, ma foia ai le fa’afitauli o le nofo lisi o le Fa’alapotopotoga, ma fa’asaoina mai ai seleni mai i totogi o le lisi.

O le Ofisa Fou o le Fa’alapotopotoga ua tatala aloaia, o se Poloketi togia fo’i e fai ma sao tãua a le Fa’alapotopotoga, mo le fa’amanatuina o le 60 tausaga o le Malo Tuto’atasi o Samoa.

E momoli atu ai le fa’afetai ma le fa’amalo i le Taitaifono, ma le Komiti Fa’atonu, fa’apea le Aufaigaluega galulue a le Fa’alapotopotoga, ona o lenei Poloketi. E le gat aua aogã ma si’itia ai luga le tulaga o le Fa’alapotopotoga, ua fa’amatagofie ai foi lenei vaega o le taulaga, aemaise ua mafai ona taofiofi ai pea nei fanua tu-taulaga i lalo o le Malo o Samoa ma ona tagata. O le itu tãua i le Malo, ona e le gat aua mae’a lenei galuega tele m le Ofisa Fou, a’o lea fo’I ua amata ona togitogi atu e le Fa’alapotopotoga vaega o ana tufatufaga (dividend) e $600,000 o ana tupe fa’asili mo le Malo. Ua fa’amalo le galulue, malo le tautua i le Aufaigaluega  a le Fa’alapotopotoga o Fale a Samoa.

Ia alofagia e le Atua lenei aso, fa’amanuia mai le Atua i lau Susuga i le Taitai o le Sauniga, le mamalu o le Kapeneta, Fa’auluuluga o Matagaluega ma Fa’alapotopotoga, ma le mamalu o le Valaaulia. Ia maua foi le malosi o le Komiti Fa’atonu, ma le Aufaigaluega galulue a le Fa’alapotopotoga, auã le tautuaina o le Malo o Samoa ma ona tagata.

Soifua ma ia Manuia

Share this: